Кілт бізге жапон компаниясының басқа үлгілерінен таныс. Оның есіктерді ашып-жабуға және көлікті күзетке қою/шығару жөнінде дыбыстық ескертуді өшіруге арналған үш батырмасы бар.
Бұлшық ет жады. Басқа нұсқалардың болуы мүмкін емес. Велосипедке отыра салып, сіз еш ойланбастан педальді айналдырып, тепе-теңдік сақтау үшін рөлді тізгіндей бастайсыз. Конькиді киіп, адам оның жүзімен итеріліп, бұрылу үшін салмағын ауыстырады. Fortuner-мен дәл сондай жағдай орын алды. Эргономикасы көрнекі емес және динамикасы ұйқылы-ояу үлкен жол талғамайтын көлікке отырған мен, өз әдетіме бастым. Ал бұл әдет аздап шаршаған және сол себепті күйреуік 4M40 дизельді моторы бар 1995 жылғы паджеродан қалған еді.
Жүргізуші орындығында да таныс сезімдер. Ыңғайлы отырысты таңдау қиын: орындық төмен орналасқан, рөл шығуы бойынша реттелмейді, әрі креслоларды шақтау мүмкіндігі де мардымсыз. Тек арқа мен аяқ бұлшық еттері ғана бір кілтипанның барын сезеді. Менің Паджеромдағы орындықтар ыңғайлырақ болатын, бірақ оның 6-дюймдік дисплейі мен артқы көрініске арналған камерасы болған жоқ. Сонда да, салонда бір үйреншікті, соған ұқсас күй орнаған: ірі батырмалар, орталық тоннельден шығып тұрған тетіктер, жұпыны аспаптар мен қарапайым пластик. 90-жылдардың жол талғамайтын көліктері осындай болатын. Айырмашылығы тек олардың бізге түрлі қолданылған дәрежелерде түсетіндігінде, ал Fortuner конвейерден жаңа түскен, одометр 2000 км-ден сәл асатын көрсеткішті көрсетіп тұр.
Ал жүріс кезінде барлығы да осыдан сегіз жыл бұрынғыдай, тек жолаушы сол жақта емес, оң жақта отырады. Қозғалыс ырғағы жағынан Fortuner паджериктерді, прадиктерді және тағы басқа алдыңғы буындағы терраниктерді еске салады. Бензинді мотор қалада ыңғайлы, және мінсіз санала алар еді, егер бір міні болмағанда — ол динамика жеткіліксіздігін, жоғарғы жанармай шығынын туындататын 2.7 литрлік мотор. Игілігі сол, шуды жақсы оқшаулауы мына қара алыптың жылдамдығын үдетудегі сәтсіз талпыныстарды ішінара жасырады. Дегенмен, таңданысқа да, оның үстіне жағымды таңданысқа себеп табылды. Штаттық режимдерде динамика жеткілікті, ал мотордың қуатсыздығы жылдамдықты шұғыл арттырғанда не Әл-Фараби бойымен 80 км/сағ жылдамдықтың айналасында айдаған кезде пайда болады.
Бөліктеріне көз жүгіртсек
2011 жылғы рестайлингтен соң Toyota Fortuner балғын әрі заманауи көрінеді. Алайда бөліктеріне мұқият қараса, үлгінің кіші емес жасы анық байқалады. Тіпті ең қымбат нұсқаларындағы басты оптика галогенді, күндізгі жүріс жарықтары жоқ, парктрониктер (дегенмен артқы көрініске арналған камера бар) жоқ, және кілтсіз ашудың иісі де шықпайды. Екінші жағынан, бұл опциялар оны біраз күрделендіріп, бағасын да арттырар ма еді?
Салонына да жоғары баға бере алмаймын. Алайда, бұл жерде айып пластиктің сапасына емес, Hilux пикап мұрасына тағылып отыр. Коммерциялық үлгімен туыстығы оның барлық ішкі кеңістігіне үлкен із қалдырған. Жалпиған салон, төмен орналасқан орындықтар, үшінші қатардағы орындардың артық-кемі жоқ дәлдігі ( дегенмен оның болуының өзі үлкен артықшылық), ал жүсалғышы шағын және жүк тиеу биіктігі үлкен. Бүгінгі таңда осындай көліктерді жасау — айналасындығалырдың пікіріне онша бас ауыртпайтын Land Rover мен Ульяндық автомобиль зауыты ғана жасай алатын моветон.
Бүкіл отбасымен
Бұл жол талғамайтын көліктің үлкен артықшылығы — базалық нұсқасынан-ақ жеті орынды салонының болуы. Оның үстіне, үшінші қатарына ересек адам еркін жайғаса алады, бірақ онда ұзақ отыру аса ыңғайлы емес. дегенмен жеті орын болғанда, жүк қоятын орын да қалмайды, сондықтан әрі қарай жетеу болып саяхаттау мүмкін болмайтын шығар, десе де, қосымша екі орынның болуы артық етпейді.
Басында бұл тұлпарды ұнатпағанымды түсінген шығарсыздар деп ойлаймын. Оны тізгіндеген алғашқы шақырымдарда маған, егер біреуге Fortuner-дің рөлінде отырған ұнаса, оған екі себеп болуы мүмкін сияқты көрінеді. Біріншісі — адам көліктің бағасынан әлі хабарсыз. Екіншісі — осы уақытқа дейін ол трамваймен жүрген, және сол рельсті вагондар істен шығарылғаннан кейін ғана көлік ауыстыруды ұйғарған. Ал велосипедтерге әдеттенген мен үшін, қарапайым Duster-дің өзі әлдеқайда жайлы сияқты көрінеді, бірақ «Форчунерде» маған онша жақсы болған жоқ, және бұл оның құнымен байланысты.
Дұрысы, алыстан көз салу
Фотосуреттерде автокөліктің интерьері заманауи болмаса да, байсалды көрінеді. Былғары орындықтар, ірі мультимедиа дисплейі, жарасымды түстер мен ықшамды батырмалар. Алайда жақынырақ танысқаннан кейін, әсер сөзсіз нашарлайды, салондағы материалдар тым қарапайым әрі жанасқанға да жағымсыз. Әмірліктен жеткізілетін көліктерді пайдалану тәжірибесі көрсеткендей, тауарлық түрін де жылдам жоғалтады. Бір кезде таратқыш қорап тетігінің қабы түсіп кетті… Бір-екі минутта бәрі орнына келтірілгенмен, көңілде кірбің қалып қойды.
Бұл отандық жол талғамайтын көлік $35 500 (патриоттық емес сияқты естілсе де, теңгедегі бағасын біз қазір қозғамаймыз, себебі салондарда Fortuner-дің құны доллармен көрсетілген) тұрады. Былғары салоннан, артқы көрініс камералары мен дисплейден бас тарту арқылы төрт мыңға жуық жасыл қағазды үнемдеп қалуға болады, немесе $28 550-ға механикадағы көлікті алуға да болады. Одан да отыз мыңды KIA Sorento не Nissan X-Trail сынды заманға сай крассоверлерге жұмсаған артық.
Сынақтың алғашқы күндерінде мен солай ойлағанмын. Бұл темір тұлпармен әрі экспедицияға барған, әрі ғарышкерлерді күтіп алған әріптестеріммен салыстырғанда, маған қала ішінде қозғалуға тура келді. Алматы жағдайында ол мені қуанта қоймады. Мен байқаған аздаған айырмашылықтары ретінде, қомақты көлемі мен радиатор торындағы Toyota эмблемасын атауға болады. Жан-жағынан алып қарағанда,Toyota маркалы жол талғамайтын алып көліктер біздің елде беделді болған, болуда, әлі бола беретін де сияқты. Мәселе 4.7 метрлік қап-қара «джип» туралы болғанда, капот астында қандай күштің бары, орындықтарының қандай ыңғайсыз екендігі ешкімді де толғандырмайтын секілді.
Әлдебір уақытта әлсіз мотор, опциялардың тым аздығы, тас жолда шектен тыс қатты аспасына қынжылуды қойдым да, көлікке түзу көзбен қарай бастадым. Сонда не болды? Біз қала сыртына шығып, ойлы-қырлы жерде біраз жүрдік. Жол бойы «тойотаның» неге арналғаны жайлы ойлануға уақыт болды. Сіздер ендігі білетіндей, Fortuner-ді қағылез деп айту қиын, сол себепті де ойлануға уақыт жеткілікті еді. Автокөлік байқамады деп айтса болатын кезекті үлкен шұңқырдан өту барысында, мен мұндай қарапайымдылық пен өткенге аздаған саяхат — Қазақстан үшін керемет нұсқа екендігін түсіндім.
Есіме бұрында бас редактормен болған әңгіме оралды, онда біз отандық құрастырылымдағы мінсіз көлік жайлы біраз қиялдаған едік. Сонда «ондық» Toyota Camry көлігіне тоқтағанбыз, ең болмағанда «жиырмалыққа» келісуге де дайын болдық. Біздің таңдауымыз мұндай көліктердің қарапайымдылығы мен сенімділігіне негізделген еді. Ал егер жол талғамайтын көліктер туралы айтар болсақ, оннда таңдау анық — жақтаулы Toyota. Қазір Fortuner аталған марканың ең қолжетімді, әрі сөзсіз өміршең жол талғамайтын көлігі. Біздің елге 2000 жылдары келген рөлі оң жақтағы паджериктер мен прадиктерге қараңыздаршы, олар жиырмадан асса да, иелерінің көбі мақсатына сай пайдаланады, және соған қарамастан бұл көліктер жолдарда әлі жүгіріп жүр.
«Форчунер» жүк көлігінің артынан баяу қозғалып келе жатқанда (басып озып, моторды гүрілдетуге зауқым болған жоқ), мен өзімнің Pajero-ны алмастырған Nissan Patrol-ымды еске түсірдім. Мәшине барлық жағынан жақсы еді: өтімділігі, динамика, жанармай шығыны — бірақ біздің АЖҚС-да жанармай құйып тұрып, мен үрейленетінмін. Менің басымдағы алғашқы ақ шаштар осы кезде пайда болған сияқты. Қыста мен қай температурада іске қосуға қатысты мәселелер туындар екен деп болжайтын едім, ал жазда біздің жанармай «Патруль» моторындағы Common Rail жүйесін титығына жеткізген сол қара күн түсіме кіретін. Toyota Fortuner-де ондай мәселенің болуы мүмкін емес. Үнемі құлақ түруді қажет ететін дизельдің орнына, мұнда қарапайым бензинді қозғалтқыш орнатылған. Жақсы динамика мен жанармай шығынының аздығы үшін зардап шегудің де қажеті болмайды, себебі олар мұнда жоқ қой.
Жүксалғыш
Орындықтардың үшінші қатары мен төмен жағына ілінген қосалқы дөңгелек, жүк салатын бөлімді қолдану барысында бірқатар қиындықтар туғызады. Біріншіден, тиеу биіктігі тым үлкен. Екіншіден, бүктелген күйі ілінген қосымша орындықтар жүк қоятын бөлікті анағұрлым тарылтады және жүксалғыш пердешесін пайдалануға мүмкіндік бермейді. Жүсалғыштағы дүниені сырт көзден жасырғыңыз келе ме — тек мықты қараңғылау ғана көмектеседі.
Қазіргі кроссоверлердің ыңғайлырақ болатынына күмән жоқ, оның үстіне дәл сол ақшаға оларда орындық желдеткіштері мен жүксалғыш есігінің электр жетегінің болуы, мені олардың баға парағын көз алмай оқуға мәжбүрлейді. Бірақ олар Fortuner сияқты жұмыспен облысқа ерсілі-қарсылы жүріп, түсініксіз АЖҚБ-де құйылған 92-бензинді қорытып, ойқы-шойқы жерлерде жүйткіп, ал керек кезде жүксалғышына салынған бір-екі центнер жүкті (айтпақшы «Форчунердің» бірқалыпты қозғалысы бұдан тек ұтады) таси алар ма екен? Егер қауқары жетсе, онда ұзаққа шыдар ма екен? Қатаң қолданысқа пикаптардың төзе алатындығы анық, бірақ жүкті қайтеміз? Ал егер бес не сегіз адам отыратын болса ше?
Ақырында, белгіленген жерге жеткенде, Toyota Fortuner өзінің басты көзірін шығарады — жол талғамайтын әлеует. Тұрақты толық жетек — бір. Бәсеңдететін беріліс және артқы дифференциалдың бұғаты — екі. Тамаша геометриялық өтімділік және аспалардың сесті жүрісі — үш. Аспаның қаттылығы бір сәтте энергия сыйымдылығына айналып, қиналтуды қояды. Салонның үлкен жол саңылауы мен тамаша геометрия үшін құрбан болғаны түсінікті болады. Біздің жоғары бағамызды көлікпен сынаққа арналған тас жолды жүріп өткен ралли-рейд бойынша әлем Кубогінің иегері Денис Березовский де растады.
Денис Березовский Fortuner жайлы
Fortuner жалпы жақсы, одан күткеніңді аласың. Көп жағдайда ол 120 Land Cruiser Prado көлігіне ұқсайды, ал прадик өзін жақсы жағынан көрсеткен. Аспасы айтарлықтай жайлы: ойлы-қырлы жерлермен 30-50 км/сағ жылдамдықта жүргенде жайсыздықты сезінбейсің. Бұл ретте, біз жүрген тас жол тереңдігі 30 см-дей болатын ұзынды-қысқалы шұңқырлармен қатты пішінделген. Аспа едәуір үйлестірілген, төмпешіктерден өткенде көлікті лақтырмайды, траектория жылжымайды, яғни көлік қайда бағыттасаң, сол жаққа қателеспей жүреді. Жолсыздық жағдайында рөлін барлық траекторияларда жұмыс істеуге болатын шағын жайлы бүрылыс радиусы бар әжептәуір елгезек деуге болады. 2.7 мотор, әрине қарқынды қозғалысқа арналған, дегенмен, жанармайды беру мен оталдыру жүйесі де едәуір жақсы бапталған. Көлік салыстырмалы түрде қолайлы. Біздің жағдайда, қала үшін де, отбасы үшін де оңтайлы нұсқа.
Қорытындылайық
Toyota Fortuner-мен бірге өткізген бірнеше күнде менің түсінгенім, әлемде мүдірмейтін екі нәрсе бар екен — «тойоталардың» өтімділігі және 2.7 литрлік мотордың баяулығы. Осы уақыт аралығында темір тұлпар жөніндегі менің пікірім жақсы жағына өзгерді. Алайда, самокат сынды қарапайым көліктерге деген бар сүйіспеншілігімнің өзінде, мен «Форчунерді» алуға, оның бағасы үшін кеңес бере алмаймын. Мейлі бұл осыдан бір жыл бұрын сұралған, базалық нұсқасы үшін $39 200, топтық нұсқасы үшін $44 500 деген аспанға шарықтаған баға болмаса да, отандық өндірістің жол талғамайтын көлігінің қазіргі құны да тым жоғары көрінеді маған. Жан-жағынан қарағанда, бұл пікірді халық та ұстанатын сияқты — «екі жүздіктер» дәл сондай мөлшерде сатылады, ал Prado — шамамен екі есе өтімдірек, солай бола тұра, бұлардың екеуі де Fortuner-ден қымбатырақ тұрады. Мүмкін бағасын дұрыс белгілемеген шығар. Әйтпесе елдер кезекте тұрар еді.
Артықшылықтары
— тұрақты толық жетек
— қазақстандық өнім
— артқы дифференциал бұғаты
— қарапайым құрылым
Қоштасар алдында, қалада қолайсыз, ал қала сыртында сенімді Fortuner менің пікірімді өзгерту үшін соңғы талпынысын жасап көрді. Қазақстандық төлқұжаты бар айлакер «жапондық» өзінің өтімділігіне жүгінді. Мысалы, 2006 жылғы Toyota Fortuner үшін қазір $20 333 сұрайды, яғни 9 жыл ішінде көлік құнының жартысынан кемін жоғалтқан. Nissan Qashqai да шамамен соған тең құнын жоғалтқан, бірақ төрт жыл ішінде. Дәлел ме? Егер Қазақстандағы экономикалық ахуал тағы нашарласа, онда бұл мен үшін өте салмақты дәлел болар еді.
Ұнағаны:
- жоғары сенімділік
Бензинді мотордың қарапайымдылығы, уақыт сынынан өткен агрегаттар мен электронды жүйелердің жоқтығы — сенімділіктің кепілі әрі мен үшін салмақты дәлел. - энергия сыйымды аспа
Нашар жолдарда, тіпті олардан шығып қалғанда, Fortuner батыл қозғала алады, және таң қаларлығы, жайлы қозғалады. - тұрақты толық жетек
Тіпті біршама қымбаттау көліктерде де мұндай шешім жиі кездесе бермейді. Көлікті үнемі алға тартатын жетекші төрт дөңгелек, тіпті жанармайдың жоғары шығынына көз жұмуға мүмкіндік береді. - жоғарғы өтімділік
Toyota маркасына тиесілі болуы көлікті сату еш қиындық тудырмайтынына кепілдік береді, құнын да онша жоғалтпайды.
Ұнамағаны:
- жанармайдың үлкен шығыны
Қалада жанармай жұмсауы 100 км/20 л — көлік ауыр, қозғалтқышы әлсіз. - ескірген құрылым
Әлсіз эргономика, жанармайды көп шығындауы, қолайсыз динамика — уақыт өз дегенін алады. - қатты аспа
Энергия сыйымдылықтың кері жағы — бос автокөлікте өткір сезілетін шамадан тыс қаттылық. - жоғары баға
Әлсіз бензинді моторы бар, оның үстіне Қазақстанда құрастырылған жұпыны жол талғамайтын көлік — мұндай жинақ $35 000-дан кем бағалануы тиіс. - әлсіз динамика
2.5 тоннаға жуық салмақтағы 160, оның үстіне бензинді күш — бұл аз. Бұл көліктің жолда басқаларға кедергі келтірмей жүруіне таң қалу ғана қалды. - жұпыны жабдықтау
Былғары салон, артқы көрініске арналған камера және қараңғыланған әйнектер. Топтық нұсқада сәл көбірек керек-жарақтардың болуын қалар едім, оның үстіне мынадай бағаға.
Ескі ұстаным өкілі
Сырттан көзқарас
Роман Ким
Жеке автомобилі BMW M3.
80-жылғы автокөліктер әуесқойы.
Көтергіш жақтау, төмендетілген қатар мен бұғаттау. Қомақты саңылау және онша емес жайлылық. Тоқсаныншы жылдардың соңында Toyota 4Runner рөліне алғаш отырғанда, менде дәл осындай ассоцияция болған шығар, сірә. Және бүгінгі Toyota Fortuner-дің сынағынан кейін менің санама сол ойлар тағы оралды.
Айтпақшы, 4Runner мен Fortuner — өгей бауырлар, олардың екеуі де аңызға айналған Toyota Hilux пикапының негізінде жасалған. Тек, қазір 4Runner өсіп, анағұрлым ірі пикап Toyota Tacoma-мен шассиді бөліседі.
Сырттай Fortuner-ді көрікті деп айтуға келмес, ал хромдалған аксессуарлар мен тағы басқа «шыбын өлтіргіштер» жағымсыз әсерді одан бетер күшейтеді. Жалпы, тәжірибелік көліктен дизайнерлік жаңалық күтетін біреу бар ма екен?
Салоны да көркем өнер туындысы емес — жүк тасығыш негізі өзі туралы ескертеді. Эргономикасымен мәселелер бар — орындықтары еденге қатысты аласа орналасқандықтан, отырған сәл өзгешелеу. Ал егер креслоның азды-көпті ыңғайлы күйін табуға болса, онда көмескі жарық барлығында болмағандықтан, әсіресе түнгі мезгілде сансыз батырмалардан шатасып кетуге болады. Климат-бақылау бөлімі біртегіс ыңғайсыз батырмалардан тұрады: температураны не үрлеу бағытын өзгерту үшін, жолдан алаңдауға тура келеді. Екінші және үшінші қатардағы жолаушыларға арналған желдеткіш бөлімінің болуы жағымды бонус болып шықты.Тартып ала алмайтын нәрсе, ол кеңшілік. Алдынан да, артынан да үлкен кеңістік қорымен жайғасуға болады. Галерка да қысқа саяхатқа жарайды, бірақ ол кезде аяқтарға аздап +2 орынды беру үшін екінші қатарды сәл жылжытқан жөн.
Қозғалыста тіпті бос Fortuner де жүрісінің бірқалыптылығымен қуантты. Аспасы кез келген кедір-бұдырды жақсы еңсереді. Шұңқырлар, рельстер мен қисық төселген тас жолдың тораптары қаладан жоғалып кеткендей. Бұрылыстарда жантаю сезіледі, ал рессорланбаған массалар өте зор. Бірақ біздің жолдар үшін бұл маңызды емес. Есесіне тежегіштер әлсіз педальдерімен көңілді түсірсе де, екі тоннаға жуық салмақты жақсы тоқтатады. Мұнда дизель қалай сұранып тұр десеңізші! Біздің қазақстандық автомобильдер көлемі 2.7 литрлік өлімші бензинді мотормен жабдықталады. Мүмкін қағазда ол жақсы шығар, бірақ тас жолда ауыр жүкті таситын көліктің артынан жорғалайсың, өйткені оны жылдам әрі қауіпсіз басып озу мүмкін емес, бұл көңілді түсіреді. Сондықтан «Форчуннерде» жаймен жүру керек. Ал көлікте 7 орын және тұрақты толық жетек болса, онда алға, ойлы-қырлы жерге тартыңыз!
Балаларды жинап, ата-анамызды отырғызып, аздап азық-түлік пен табиғат аясына шыққанда қажетті самаурынды алдық та, біз Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданының көрікті жері — Есік көліне жол тарттық. Өзенге дейін біршама жақсы жол төселген, ал одан әрі қарай тапталған батпақты және тасты соқпақ. Міне дәл осы жерде геометриялық өтімділікті де тексереміз.
Үлкен клиренс, биік бамперлер мен аспаның жақсы жұмысы менің сақтығыммен бірге жақсы нәтиже берді — батпақпен не ағаштармен бір де бір байланыс болған жоқ. Әйтсе де, барлық кедергілерді қауіпсіз еңсеретініме мен қаншалықты сенімді болсам, менің әсершіл жолаушыларым біздің шығуымыздың қайғылы аяқталарына сенімді болған еді. Бұл ретте, мен тек артқы дифференциалды бұғаттадым, ал қорда таратқыш қораптың төмендетілген қатары мен ортасын бұғаттау қалды.
Тұтас алғанда, Fortuner төзімді дүние сезімін қалдырды. Оны тізгіндеу мен динамикасынан айрықша ештеңе күтудің қажеті де жоқ. Бірақ бұл көліктен мүлде өзгеше ләззат аласың — бұл жердің шетіне кетіп, ол жақтан қандай да бір ақаусыз, аман-есен оралатыныңа деген сенім. Айтпақшы, бұл қымбат тұрады.
Fortuner қаншалықты қазақстандық
«Қазақстанда дүниеге келген!» — деп, Toyota Fortuner-дің жарнамасы жер жарған еді. Шындығында солай ма? Егер жете зерттесек, онда «Форчунер» Таиландта дүниеге келген сияқты: аталған үлгі, ең алдымен осы азиаттық ел үшін жасалған, оның үстіне, машина бөлшектері Қазақстанға Самутпракан аймағында орналасқан тай зауытынан жеткізіледі (Жапониядан жеткізілетін АББҚ-ны қоспағанда). Десе де, Toyota Fortuner бізде құрастырылатын автокөліктердің ішіндегі ең қазақстандық көлік болып табылады. Fortuner мен корейлік SsangYong Nomad — Қазақстандағы майда түйінді СKD-әдісімен құрастырылатын бірден бір автокөліктер.
Қостанайдағы «СарыаркаАвтоПром» зауытына ішінара бөлшектенген автокөліктер емес, болашақ машина бөлшектері бар контейнерлер жеткізіледі. Қостанайда алдын ала алынған агрегаттар (СKD-құрастыру) орнатылмайды, мұнда жекелеген бөлшектерден шанақ дайындайды, содан кейін оны тегістеп сырлап, бірнеше қабат лак жағады, тек содан кейін ғана көліктің негізі автомобильді дайын деп айтуға болатындай күйге жеткізетін құрастыру цехына түседі. Өндірушінің айтуынша, мұндай әдіс 30 %-ға дейінгі оқшаулауды қамтамасыз етеді, алайда, автокөлікте нағыз қазақстандық бөлшектер жоқ, мұнда тек техникалық сұйықтықтар мен ЖЖМ ғана жергілікті сынды.
Ең қызыққұмар жандарға біз Toyota Fortuner құрастырылатын зауыттан толық репортажды оқуға кеңес береміз.
Қазақстандық Fortuner қазақстандықтар үшін емес
Қазір, Қазақстандағы Toyota Fortuner құрастырылымының іске қосылғанына бір жылдан сәл асқанда, көлік өтпеді деп айтуға болады. тамыз айында 30, қыркүйекте небәрі 10, ал 2015 жылғы тоғыз айда тек 536 жол талғамайтын көлік сатылған. Қостанайлық зауыт шығаруға қауқарлы жылына 3000 көлік туралы сөз қозғаудың қажеті де жоқ. Бұл жылы, тіпті кемі екі есе қымбат тұратын Land Cruiser 200 де жақсы сатылған. Тағы бір отандық Fortuner-мен іргелес құрастырылатын SsangYong Nomad та, мүлде нәтижесіз — тоғыз ай ішінде бар болғаны 254 көлік сатылған, ал жоспарда жылына 25 000 көлік шығару болған еді. Бұл расымен де сәтсіздік…
Біз редакцияда Fortuner-дің танымал бола алмауының себептерін талқылай келе, бір байламға келдік — бұл оның бағасы. Көліктің осы сегментте танымал болуы үшін барлық жағынан мүмкіндігі бар ғой: атауы, сеніміділік, сапасы, сипаттамалары мен бейтарап дизайн. Баға белгілеу жағынан, әсіресе, бастапқы шығарылым кезінде базалық жиынтық үшін $39 200 сұрап үлкен қателік жіберген. Кейін бағалар қайта қаралып, көліктер он мыңға қолжетімдірек болды, бұл бастапқы ұстанымның қате болғандығын аңғартады. Қазіргі баға парақтары әлдеқайда әділетті көрінеді, дегенмен, олардың өзгеруіне әлі де негіз бар. Жол талғамайтын көліктің ықтимал сатып алушыларына дәл сондай маторы бар автоматты 150-ге $41 100 -дан басталатын баға сұралатын заманауилау «Прадик» бағасынан сәл ғана айырмашылықтың болуы маза бермейтін шығар. Бағасын тағы да түсіруге бола ма,оған біз төрешілік етуден аулақпыз, дегенмен, өз өндірісі жоқ, тек автокөліктерді импорттайтын Әмірліктерде трансмиссиясы автоматты Fortuner $27 700 тұрады. Біздің ойымызша, отандық Fortuner-лер арзандау болса, оларға сұраныс та артар еді.
Тарих кезеңдері
Автокөліктер шығарылымы 2004 жылы бастау алған IMV жобасының бір бөлігі болып табылады. IMV project Innovative International Multi-purpose Vehicle деген мағынаға ие, және Азия, Оңтүстік Африка және Оңтүстік Америка елдеріне бағытталған. IMV бір платформада құрастырылған бес үлгіге ие: IMV1 (жалқы кабиналы пикап Hilux), IMV2 (бір жарымдық кабиналы Hilux), IMV3 (қосарлы кабиналы пикап), IMV4 (Toyota Fortuner жол талғамайтын көлігі) және IMV5 (Toyota Innova жақтаулы минивэні).
Fortuner үлгісінің өндірісі 2005 жылы басталған, ал көлікті әзірлеу екі жыл бұрын басталған болатын. 2008 жылы жол талғамайтын көлік жеңіл рестайлингті бастан өткерді: жаңа радиатор торы, алдыңғы және артқы фарлары пайда болды. 2011 жылы автокөлік тағы бір жаңартудан өтті. Өзгерістер тағы да капотқа, радиатор торына, алдыңғығ артқы оптика мен қос бамперге қатысты болды. 2014 жылы жазда Қазақстанда ішкі нарыққа арналған автокөліктердің СКD-өндірісі басталды( бұл уақытқа дейін Fortuner нарықта ресми түрде таныстырылмаған еді, бірақ жекелеген компаниялар БАӘ-нен жеткізілетін).
2015 жылдың шілдесінде сегізінші буындағы Hilux пикап платформасында құрастырылған Toyota Fortuner-дің екінші буынының таныстырылымы өтті.
Класстастары
Біздің Fortuner іспеттес ұзындығы 4.7 метрлік толық жетекті SUV біздің нарықта аз емес, алайда жақтаулы құрылымды және бағасы $35 000-ға дейінгі көліктер саусақпен санарлық.
Жиынтықтама
Сынаққа қатысқан Toyota Fortuner, әдеттегідей, біздің қолымызға ең бай әрі ең қымбат ($35 500) «Престиж» жиынтығында түсті. Одан тек «Престиж TRD» ғана $1 500-ға қымбаттау болуы мүмкін, бұл Toyota Racing Development бөлімінің бастырығы бар дәл сол автомобиль. Біздің көлік былғары салонға, ағашты қайталайтын қосымшаларға, артқы көрініске арналған камералар мен 6.1-дюймдік дисплейі бар мультимедиалық жүйеге және қараңғыланған артщқы әйнектерге ие болды.
Бағасы $31 300 болатын орташа «Элеганс» жиынтықтамасы бұл опциялардан айрылған, ал базалық «Комфорт» ($28 550) нұсқасы 5 сатылы механикамен жабдықталған, ол былғары рөл мен ББҚ былғары тетігінен айрылған. Бұл ретте нұсқалардың барлығы да үш қатарлы орындықтарды, толық өлшемді қосалқы дөңгелекті, қозғалтқыштың металл қорғанысын және артқы дифференциал бұғатын иеленген, бірақ күндізгі жүріс жарықтары жоқ (TRD пакеті бар көліктерді қоспағанда). Қозғалтқыш кілт арқылы іске қосылады.
Моторлар гаммасы
Қазақстанда өндірілетін Toyota Fortuner жалғыз қозғалтқышпен ғана — 2.7 литрлік 2TR-FE агрегатпен жабдықталады. Кейбір нарықтарда сатып алушылар төрт: екі бензинді және екі дизельді мотор ішінен таңдау жасай алады. 2.7 литрлік қозғалтқыштан бөлек, 4 литрлік 1GR-FE (235 а. к., 376 Нм) агрегаты және қос дизельді агрегаттар бар: 2.5-литрлік 2KD-FTV (144 а. к., 343 Нм) моторы және көлемі 3 литрлік 1KD-FTV (171 а. к., 360 Нм).
Трансмиссиялық шаруалар
Қазақстандық өндірістегі Toyota Fortuner тек толық жетекті болады. Жол талғамайтын көлік тұрақты толық жетек пен артқы дөңгелек аралық дифференциал бұғатына ие. Трансмиссияда әдеттегі жағдайда айналу сәтін 40:60 шамасында артқы дөңгелектердің пайдасына бөлетін симметриялы емес Torsen дифференциалы бар. Жағдайға байланысты, бұл ара қатынас 28:72-ден 58:42-ге дейін түрлене алады. Трансмиссия режимдерін ауыстырып қосу төрт қалыпқа ие тетік арқылы меңгеріледі: Н — трансмиссияның жоғарғы қатары, бос орталық дифференциал, HL — трансмиссияның жоғарғы қатары, бұғатталған орталық дифференциал, N — нейтраль және LL — трансмиссияның төменгі қатары, бұғатталған орталық дифференциал. Беріліс қорабы — 5 сатылы механика немесе 4 сатылы автомат, олардың екеуі де екі сатылы таратқыш қораппен жабдықталған. Кейбір нарықтарды автокөліктің артқы жетекті нұсқалары, сонымен қатар 3 литрлік дизельді және 5 сатылы автоматты нұсқалары да кездеседі.
Қауіпсіздік жөнінде
Toyota Fortuner Еуропаға да, Солтүстік Америкаға да жеткізілмейді, сол себепті бұл жол талғамайтын көліктің қауіпсіздігін EuroNCAP та , NHTSA да, IIHS те тексермеген. Тек аустралиялық ANCAP рейтингіне ғана сүйенуге болатын сияқты. Бесінші құрлықта 2013 жылы қиратылған пикап ең жоғарғы бес жұлдызға ие болды. Ал қазақстандық «Форчунерге» қатысты айтсақ, ол пассивті және активті қауіпсіздіңктің ең аз құрамымен жабдықталған: екі қауіпсіздік жастығы мен ABS.
Техникалық сипаттамасы
| Автомобиль | |
| Маркасы, үлгісі | Toyota Fortuner |
| Өндірісі | Қазақстан |
| Шығарылған жылы | 2014 |
| Шанағы | жақтаулы |
| Типі | жол талғамайтын көлік |
| Есіктер саны | 5 |
| Орын саны | 7 |
| Қозғалтқыш | |
| Үлгісі | 2TR-FE |
| Типі | бензиновый рядный |
| Орналасуы | алдыңғы жағында ұзына бойы |
| Қуаттану жүйесі | үлестірілген бүрку |
| Цилиндрлер/клапандар саны | 4/16 |
| Жұмыс көлемі, см текше | 2 694 |
| Ең жоғарғы қуаты, а. к. (кВт)/айн/мин | 160 (118)/5 200 |
| Ең жоғарғы айналу сәті, Нм/айн/мин | 241/3 800 |
| Экологиялық класы | Евро-4 |
| Динамикалық сипаттамалары | |
| Ең жоғарғы жылдамдығы, км/сағ | 155 |
| Трансмиссия | |
| Жетек | тұрақты толық |
| Беріліс қорабы | автоматты 4-сатылы |
| Аспа | |
| Алдыңғы | тәуелсіз серіппелі |
| Артқы | тәуелді серіппелі |
| Тежегіштер | |
| Алдыңғы | дискілік желдетілетін |
| Артқы | барабанды |
| Өлшемдері мен салмағы | |
| Клиренс, мм | 220 |
| Ұзындығы/ені/биіктігі, мм | 4 705/1 840/1 795 |
| Дөңгелектік база, мм | 2 750 |
| Шина өлшемдері | 265/65 R17 |
| Жарақталған массасы, кг | 1 825–1 875 |
| Толық массасы, кг | 2 450 |
| Жанармай шығыны | |
| Қала ішінде, л/100 км | 16.6 |
| Қала сыртында, л/100 км | 10.3 |
| Аралас цикл, л/100 км | 12.6 |
| Жанармай багының көлемі, л | 80 |