ҚР Жоғары аудиторлық палатасы: утилизация жүйесі ойдағыдай болмады

ҚР Жоғары аудиторлық палатасы: утилизация жүйесі ойдағыдай болмады

Аудиторлар елде ескі көлік көбейіп кеткенін, ал утиль алымы экологиялық жобаларға жетпей жатқанын айтты.

Жоғары аудиторлық палата 2023 жылдың екінші тоқсаны мен алты айындағы утиль алымын жинау және «Жасыл Дамудың» қызметі туралы қорытынды есебін жариялады. Мамандардың айтуынша утиль алымын төлейтін өндірушілер мен импорттаушылардың жауапкершілігін күшейтетін жүйе мақсатына жете алмады. Елде моральдық және техникалық тұрғыда ескірген машина санын азайтып, көлік құралдарының экологиялық деңгейін көтеру жоспары орындалған жоқ. Керісінше, Қазақстандағы көліктердің орта жасы 22-ге жетіп, 2017 жылмен салыстырғанда (утилизация бағдарламасы іске қосылған жыл — Kolesa.kz ескертп.) шыққанына 10 жылдан асқан автомобильдер бір жарым есе көбейді.

Утиль алымын жинайтын оператор «Жасыл Даму» АҚ-ның қолында өндірушілер (импорттаушылар) саны туралы мәлімет жоқ және оларды анықтай алмайды, сондықтан утиль алымы акционерлік қоғамның шотына түседі.

«Бұл мұндай төлемнің дұрыс, толық және уақытылы төленгенін бақылауға мүмкіндік бермейді. Соның салдарынан утиль алымын төлегені расталмаған 58 мың көлік құралы мен техниканы пайдалануға рұқсат беріліп, 309.8 млрд теңге шығын келген, бұл аудит кезінде анықталды», — деп хабарлады ҚР Жоғары аудиторлық палатасы.

Аудиторлар утиль алымы арқылы экологиялық жобаларды қаржыландыру механизмі ашық емес екенін де айтты. «Жасыл даму» АҚ 15 экологиялық бағыттың екеуін ғана қаржыландырыпты. Былтыр жиналған жалпы утиль алымның 99.6 %-ы (259 млрд теңге) автоөндірісті қолдауға бағытталған.

Утилизация саласына жүргізген аудит нәтижесінде 277 млн теңге мөлшерінде заң бұзу фактісі анықталды, бұдан бөлек жауапты мекеме 5 млрд теңгені тиімсіз басқарып, тағы 4.7 млрд теңгенің пайдасынан қағылған.

«Осыған байланысты үкіметке халықаралық тәжірибені ескере отырып, мемлекеттік кірістер органдарына өндірушілер мен импорттаушылардың утиль алымын толық және уақытылы төлеуін бақылау функциясының тиімді жолын қарастыруды, сондай-ақ утиль алымы арқылы экологиялық жобаларды қаржыландыру механизмін жақсартуды ұсындық», — деп мәлімдеді мекеме.

Бұған дейін экология министрлігі утиль алымы ретінде қанша ақша жиналды және ол қаржы автоқұрастырушыларға қандай мақсатпен берілді деген сұраққа мұның коммерциялық құпия екенін айтып, жауап беруден бас тартқан.

Комментариев: 0

Чтобы оставить комментарий, вам необходимо зарегистрироваться или авторизоваться.