Машинаның төбесіне газ баллонын орнатуға бола ма?

Кадрда ер адам Toyota Sienna минивэнінің шатырына екі газ баллонын орнатқанын айтады.

View this post on Instagram

A post shared by Аренда Спецтехники и др. машин (@arenda_transport_)

Қысқа роликті көргендер мұның қауіпсіздігіне күмәнмен қарап отыр. Біз бұлай істеуге рұқсат бар ма, жоқ па, соны анықтап көрдік. Автобусқа газ баллонын осылай орнатады.

Көлік құралын қайта жабдықтауды, соның ішінде газ орнатуды реттейтін стандартты зерттеп көрдік. Бірақ «іштен жанатын қозғалтқышты газ тәрізді отынға ауыстырған кезде БҰҰ-ның № 36-03, 52-01 және 66-02 ережесінің талабына нұқсан келтірмей, БҰҰ-ның № 67-01, 110-00 және 115-00 ережесіне сәйкес жүзеге асыру керек» деген жалғыз тармақты таптық.

Ал БҰҰ ережесінде сұйытылған мұнай газы жүйесін бүлінуден барынша қорғай отырып орнату керек екені ғана жазылған. Құжатта автобус пен микроавтобусқа (M2 және M3 категориясы, 8 орыннан көп) газ баллон қою жайлы біршама ақпарат бар, онда көлік төбесінде газ тәрізді отынға арналған кассета болу керек деп жазыпты. Бірақ ережеде М1 санатындағы жеңіл автомобильдің, атап айтқанда, жеті орынды Sienna-ның төбесіне газ баллон орнату жөнінде бір ауыз сөз жоқ. Теориялық тұрғыда құжатта мұндай ГБҚ орналастыруға тыйым салынбаған. Бірақ күмән туғызатын тұстары көп.

Kolesa.kz редакциясы автомобильге газ баллон құрылғысы дұрыс орнатылғанын тексеретін Алматыдағы «ТрансПромКонсалт» орталығының сарапшыларымен сөйлесті. Мамандар таңғалып отыр: оларға әлі ешкім мұндай жобамен жүгінбеген екен.

«Барлық көлік құралына баллон орнату талабы БҰҰ-ның 110-ережесінің 17.4-тармағында белгіленген. Ережені зерттедік, М1 санатындағы автомобильге газ баллон қоюға рұқсат етілетін орын туралы нақты талап жоқ», — деді мамандар.

Олардың айтуынша, ГБҚ-ны газ өткізбейтін, желдеткіш каналы бар герметикалық бөлікке орнату керек, сондай-ақ жабдық техникалық қызмет көрсетуге оңай жерде тұрғаны жөн.

ГБҚ-ны (баллон) шанақ сыртына, мысалы көлік төбесіне орналастырғысы келетін жүргізушілер мынадай қауіптер бар екенін ескергені жөн:

• Отын баллонын мықты құрылымға қойып, арнайы жабдықпен дұрыстап бекіту керек. Жеңіл автомобиль төбесіндегі жүк бөлігі тек жеңіл, шағын заттар тасуға арналғанын есте ұстаған абзал.
• Баллонды машина сыртына бекіту оның бүліну қаупін арттырады.
• Тартылған құбыр желісі тым ұзын болады.

Сондай-ақ сарапшылар қазір Қазақстанда ешбір техникалық қызмет көрсету орталығы ГБҚ-ны машина төбесіне орнатпайтынын, сондықтан оның сапасы мен қауіпсіздігіне қатысты пікір айту мүмкін емес екенін айтты.

Біз сөз етіп отырған Батыс Қазақстан облысындағы «Тойотада» газ баллоны пластик боксқа салынып, көлік төбесіндегі рейлингте тұр. Оның үстіне газ сымы төбедегі саңылаудан шығып тұр, қорғаныш қабығымен қорғалмаған сияқты. Баллонды орнату барысында өзге де ережеге сай келмейтін кемшіліктер кеткен болуы мүмкін. Демек, ол қауіпті екенін анық.

Газ баллонын осылай орнатуға қалай қарайсыз?