Сақтандыру шартын жасау қажеттігі көбіне ел аумағына шетелдік машина кіргізіп, оны сенімхат арқылы тізгіндеп жүргендердің күмәнін тудырады. Олар көлік иесіне ғана сақтандыру шарты керек деп ойлайды. Оның үстіне әлеуметтік желіде өздерінің «сарапшылық тұжырымын» жариялап жүрген «заңгерлер» де мұны қолдап, жол ережесі бойынша көлік иесі ғана сақтандыру рәсімдеуге міндеттеледі, ал қарапайым жүргізушіге оның қажеті жоқ деп мәлімдеп жүр. Ендеше, мәселенің мән-жайын анықтап көрейік.
Ең алдымен сақтандырусыз көлік басқаруға тек ҚР ЖҚЕ 2.4.4-тармағы ғана емес, «Көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру туралы» заңның 7-бабы да тыйым салатынын айта кеткен жөн. Дәл осы құжаттың 5-бабы, 5-тармағында «қызметтiк немесе еңбек мiндеттерiн атқаруына орай, оның iшiнде көлiк құралының иесiмен еңбек немесе өзге де шарт жасасу негiзiнде не мәмiленiң жазбаша нысанын ресiмдемей, көлiк иесiнiң ерiк бiлдiруi негiзiнде оның қатысуымен көлiк жүргiзушi адамның азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгi мiндеттi сақтандырылуға жатпайды» деп жазылған.
Басқаша айтқанда, жалдамалы жүргізушілерге немесе көліктің иесі оны жүргізуге рұқсат беріп, өзі жанында отыратын болса, сақтандыру шартын жасаудың не сақтандыру полисін алудың қажеті жоқ. Тек техниканың иесінде ғана сақтандыру болуы керек.
Ал сенімхат арқылы жүргізетіндер не істейді? Жоғарыда аталған сақтандыру туралы заңда «көлiк құралының иесi — көлiк құралын меншiк құқығымен, шаруашылық жүргiзу құқығымен немесе жедел басқару құқығымен не кез келген басқа да заңды негiзде (мүлiктiк жалдау шартымен, құзыреттi органның көлiк құралын беру туралы өкiмiне орай және басқаша) иеленетiн жеке немесе заңды тұлға» деп жазылған. Мұндағы басқа да заңды негіз дегеніміз, сенімхат рәсімдеу болып саналады. Бұл тұжырымды «иелену құқығы дегенiмiз мүлiктi iс жүзiнде иеленудi жүзеге асыруды заң жүзiнде қамтамасыз ету» деп жазылған ҚР Азаматтық кодексінің 188-бабы, 2-тармағы да растайды.
Сондықтан машинаға сенімхат (қай елде берілгені маңызды емес) арқылы иелік еткен азаматтарға сақтандырусыз көлік басқаруға, нақтырақ айтсақ, заң бойынша сақтандырусыз көлікті «жолмен, сондай-ақ оларға іргелес салынған және көлiк құралдарының қозғалысына пайдаланылатын аумақтарда жүру үшiн пайдалануға болмайды».
Еске салайық, Әкімшілік кодекстің 230-бабы, 2-тармағы бойынша Қазақстан Республикасының міндетті сақтандыру туралы заңнамалық актісіне сәйкес міндетті сақтандыру шартын жасасуға міндетті тұлғаның міндетті сақтандыру шартын жасаспауы жеке тұлғаларға — 10, лауазымды адамдарға, жек нотариустарға, жеке сот орындаушыларына, шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiне немесе коммерциялық емес ұйымдарға — 160, орта кәсiпкерлiк субъектiлерiне — 400, ірі кәсiпкерлiк субъектiлерiне 1000 айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнде айыппұл салуға әкеп соғады. Полицейлер бұл заңды бұзғандардың көлігін айып тұрағына жіберуге құқылы.
Сәтті сапар тілейміз!
Комментариев: 0