Мәжіліске жалпыұлттық социал-демократиялық партия атынан сайланған депутаттар үкімет басшысына сауал жолдады. Төмендегі ақпарат депутаттардың сөзінен алынған, бірақ олардың қандай дереккөзге сүйенгені белгісіз. Қазақстан жүргізушілерін утиль алымының мөлшері мазалайды. Сол себепті есеп-қисап, ұсыныс пен нәтижені назарларыңызға ұсынамыз. Мүмкін халық қалаулылары алғашқы тіркеу үшін төленетін соманы азайтуға ықпал етер?
Мәжілісмендер жергілікті зауыттардан жылына 90 мың авто шығатынын, оның 10 мыңы шетел асатынын айтты. Яғни ішкі нарықта 80 мың машина қалады. Сырттан 15 мың жаңа және тура сонша ұсталған машина келеді. Орташа есеппен Қазақстанда 110 мың темір тұлпар сатылып жатыр, басым бөлігі елімізде шыққан.
2016 жылы утиль алымы, алғашқы тіркеу төлемі мен көлік қауіпсіздігін растайтын куәлік талаптары енгізілмей тұрып автопарк жыл сайын 400 мың машинамен толығатын. Бағдарлама іске қосылған соң жеңіл көлік саны 4 млн-нан 3.7 млн-ға азайды, көліктің жүріс мерзімі 12 жылдан 21-ге ұлғайды, көлікпен қамту деңгейі мың адамға шаққанда 251-ден 197-ге азайды, 10 жылдан аса жолда жүрген автомобильдердің пайыздық үлесі 59-дан 65 %-ке өсті.
Ақ жағалылар соңғы алты жылда бір марканың модельдері үш есе қымбаттағанын айтты. Екінші нарықтағы бағалар мен ассортимент көршілермен салыстырғанда әлдеқайда нашар. Осы себепті халық Еуразиялық Экономикалық Одаққа мүше елдерден ескі авто әкелуге мәжбүр. Бағасы қолжетімді автокөлік әкелуге кедергі болмау арқылы бұл мәселеге нүкте қоюға болады.
Сауал жолдағандар Қазақстанда утиль алымы, алғашқы тіркеу, көлік қауіпсіздігін растайтын куәлік бағасы автоөндірушілердің мүддесіне сай бекітілгенін, әрі қымбат екенін айтты. Еуропаның өзінде утиль алымы бірнеше есе төмен. Ал Қазақстанда бір жеңіл көлікті қайта өңдеу үшін 70–120 мың теңге кетеді. Машинаны алғаш тіркегенде жасы бойынша сараланған утиль алымы мүлде жоқ. Оны бізде ойлап тапқан. Өзге елдерде тұрғындар машинасын есепке қою үшін ғана ақша төлейді. Ресейді алсақ, оларда көлік тіркеу құны — 3 мың рубль (шамамен 17 мың теңге).
Алым-салық мөлшерін төмендетсе, азаматтар шетелден сапалы көлік әкелер еді, осылайша автопарк толығып, тұрғындардың әлеуметтік-экономикалық жағдайы жақсарады, шағын және орта бизнес өркендеп, бюждетке де пайдасы тиеді. Алдын ала мәлімет бойынша алғашқы тіркеуден бюджетке 10 млрд теңге түседі. Салық жинауды доғарса, сырттан 60–70 мың авто кіреді деді депутаттар. Бұл баж бен қосымша құн салығынан түсетін пайданы 60–70 млрд теңгеге жеткізеді. Кедендік рәсімдеу есебінен қазынаға жылына 60–70 млрд пайда түседі. Бұл жаңашылдықтан өзіміздің автоөндіріске еш зиян келмейді, көлік саудасы төмендемейді.
Жоғарыда айтылғандардың негізінде мынаны ұсынамыз:
- Утиль алымы — экология министрлігі бұйрығына өзгеріс енгізу арқылы жеңіл көлік үшін сұралатын алым мөлшерін 100 мыңға азайту.
- Алғашқы тіркеу — салық кодексіне өзгеріс енгізіп, 3-8 жыл жүрген машиналардың алым мөлшерлемесін 6 АЕК деп өзгерту.
- Шығын көлемін талдау және Қазақстан Республикасы Сауда және интеграция министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитетінің жарлығын енгіз арқылы қауіпсіздік туралы сертификат алу және ЭВАК батырмасын орнатуға кететін соманы 700 мыңнан 50 мыңға дейін азайтуды ұсынамыз, — деді жалпыұлттық социал-демократиялық партия депутаттары.
Премьер-министрдің жауабын заң бойынша бір ай уақыт күтуіміз мүмкін.
Утиль алымы мен өзге төлемдер туралы мәлімет алу үшін мына мақалаларды оқуға болады:
- Өзге елге көлік сатқанда утиль алымын қайтарып алуға бола ма?
- Қазақстан көліктеріндегі SOS батырмасы кімге керек?
Комментариев: 0